Pandeminin ortaya çıkmasıyla birlikte çalışma koşulları da yavaş yavaş değişmeye başlamıştır. Salgın ile birlikte birçok çalışan evden veya uzaktan çalışma sistemine dönmüştür. Hayatımıza pandemi ile giren uzaktan çalışma sisteminin artmasıyla birlikte işbu durumun mevzuata bağlanması gerekmiştir. Bu gereklilik sebebiyle Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından hazırlanan “Uzaktan Çalışma Yönetmeliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak 10 Mart 2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İşbu yönetmelikle uzaktan çalışmanın usul ve esaslarının belirlenmesinin yanı sıra uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işler de belirlenmiştir.
Sözleşmenin Şekli
Uzaktan çalışma sisteminin uygulanabilmesi için iş sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması gerekmektedir. Sözleşmede; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır. Gerekli olması halinde çalışma mekânı da sözleşmede belirlenebilir.
Uzaktan Çalışmada Malzeme
Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçları işveren tarafından sağlanabileceği gibi işbu durumun aksi de sözleşmede kararlaştırılabilir. İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilir. İşbu belge işçinin özlük dosyasında saklanır.
Çalışma Süresi
Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilir. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak koşuluyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilir. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılır. Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirlenir.
İş Sağlığı ve Güvenliği
İşveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.
Uzaktan Çalışmanın Yapılamayacağı İşler
Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamaz.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenir.
Uzaktan Çalışmaya Geçiş
Yeni bir iş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabileceği gibi mevcut iş ilişkisi de işveren ve işçinin anlaşması üzerine uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir.
İşçinin uzaktan çalışma talebi işverene yazılı olarak yapılır. Talebe ilişkin değerlenme 30 gün içinde işçiye bildirilir.
İşbu Uzaktan Çalışma Yönetmeliği 10 Mart 2021 tarihinden itibaren yürürlükte olup yeni veya mevcut iş sözleşmelerine uygulanabilecektir.