Özel Hastaneler Tarafından Alınan İlave Ücretin Dava Yoluyla İadesi

Son zamanlarda devlet hastanelerinin yoğunluğu ve özel hastanelerin kolay ve hızlı hizmet sunması nedeniyle özel hastaneler birçok kişi tarafından tercih edilmektedir. Ancak özel hastanelerin sunduğu hızlı ve kolay ulaşılabilir hizmete karşın hastalardan talep edilen fahiş ücretler hasta ve hasta yakınları için sorun haline gelmiştir. Nitekim özellikle acil müdahaleyi gerektiren durumlarda hasta ve hasta yakınlarının birinci önceliğinin en hızlı şekilde tedaviye başlanması olduğu için; bu durum özel sağlık kuruluşları tarafından suistimal edilebilmektedir. Böyle hallerde hasta ve hasta yakınları kendilerine sunulan meblağları hiç düşünmeden kabul etmek zorunda kalmaktadır. Kanuna aykırı şekilde talep edilen bu ücretleri ödeyen hasta ve hasta yakınları sonrasında yapılan ödemenin geri alınıp alınamayacağını merak etmektedirler. Özel hastaneler tarafından ödenmesi talep edilen bu fahiş ücretlerin dava yoluyla geri alınması belirli şartların sağlanması halinde mümkündür.
İade İçin Gerekli Olan Şartlar
1. Başvurulan hastanenin SGK ile anlaşmalı bir hastane olması gerekmektedir. Bu kategoriye vakıf üniversitesi hastaneleri de dahildir.
2. Alınan hizmet karşılılığında yapılan ödemenin faturası veya dekontunun bulunması gerekmektedir.
3. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre belirlenmiş üst sınırın üzerinde ödeme alınmış olması yahut ilave ücret talep edilemeyecek kişilerden veya durumlardan birinin bulunmasına rağmen ücret talep edilmiş olması gerekmektedir.
SGK İle Sözleşmeli Özel Hastanelerin Alabileceği Tavan İlave Ücret
İlave ücretin tavan sınırına ilişkin kanuni düzenleme 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 73. Maddesinin ikinci fıkrasında yer almaktadır:
“Kamu idaresi sağlık hizmeti sunucuları dışındaki vakıf üniversiteleri dahil sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularınca, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonunca belirlenen sağlık hizmetleri bedeline ek olarak, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerden sağlık hizmeti sunucularının giderleri ve ürettikleri sağlık hizmetlerinin maliyetleri, yapılan sübvansiyonlar gibi kriterler dikkate alınarak bu bedellerin iki katına kadar alınabilecek ilave ücretin tavanını belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.”
Kanun hükmünden açıkça anlaşılacağı üzere SGK ile anlaşmalı özel hastaneler SGK’nin ödediği tedavi ücretinin iki katına kadar ilave ücret talep edebilmektedir. Tedavi ücretinin iki katından daha fazla alınan ücretler iade alınabilmektedir.
İlave Ücret Alınamayacak Kişiler
b) İlave Ücret Alınmayacak Kişiler
Otelcilik hizmetleri ve istisnai sağlık hizmetleri hariç olmak üzere aşağıda belirtilen kişiler ile a, b ve c bentlerinde sayılan kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişilerden ilave ücret alınamaz.
a) 1005 sayılı Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan kişiler,
b) 2330 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,
c) Harp malûllüğü aylığı alanlar ile 3713 sayılı Kanun kapsamında aylık alanlar,
d) Tedavileri sonuçlanıncaya veya maluliyetleri kesinleşinceye kadar; 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde sayılan olaylara maruz kalmaları nedeniyle yaralananlar.
İlave Ücret Alınamayacak Haller
C) İlave Ücret Alınamayacak Haller
Aşağıda belirtilen sağlık hizmetleri için hiçbir ilave ücret alınamaz. Ancak; Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularında öğretim üyesi tarafından verilen 18 yaşını doldurmamış çocuklar hariç olmak üzere; SUT eki EK-2/B ve EK-2/C Listesindeki işitsel implant işlemleri için ilave ücret alınabilir. Ayrıca Yükseköğretim kurumlarına ait sağlık hizmeti sunucularında öğretim üyesi tarafından verilen SUT’un 2.1.1 numaralı maddesi kapsamındaki sağlık hizmetleri ve kardiyovasküler cerrahi işlemler için de ilave ücret alınabilir.
a) Acil servislerde verilen ve SUT eki EK-2/B Listesinde yer alan 520.021 kod numaralı “Yeşil alan muayenesi” adı altında Kuruma fatura edilebilen sağlık hizmetleri hariç olmak üzere, acil haller nedeniyle sunulan sağlık hizmetleri,
b) Yoğun bakım hizmetleri,
c) Yanık tedavisi hizmetleri,
d) Kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri),
e) Yenidoğana verilen sağlık hizmetleri,
f) Organ, doku ve kök hücre nakillerine ilişkin sağlık hizmetleri,
g) Doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri,
h) Hemodiyaliz tedavileri,
i) Kardiyovasküler cerrahi işlemler (İstisnai sağlık hizmetlerinde belirtilen işlemler hariç),
j) SUT eki EK-2/B ve EK-2/C Listesindeki işitsel implant işlemlerinden,
k) SUT eki EK-2/G Listesinde yer alan işlemler,
l) Pandemi süresince pandemi olgularının tanı ve tedavileri, ile bu işlemlere ilişkin sunulan sağlık hizmetlerinden ilave ücret alınamaz.
İlave ücret alınamayacak hallerin bulunması yahut tedavi gören kişinin ilave ücret alınamayacak kişilerden olması halinde ise tedavi ücretinin iki katına kadar bulunan tavan sınır aranmaksızın alınan tüm ilave ücretlerin iadesini talep etmek mümkündür.
Kanuna aykırı olarak alınan ilave ücretin iadesine ilişkin uyuşmazlıklarda ilave ücret bedeline göre tüketici hakem heyetine veya tüketici mahkemelerine başvurulabilir.
Kanuna aykırı olarak belirlenen tavan miktarın üzerinde talep edilen ilave ücrete ilişkin gerçekleştirilecek yargılamada mahkemenin SGK ve ilgili özel hastaneden talep edeceği epikriz belgeleri ve SGK’ye fatura edilerek tahsil edilen miktar ile hastadan talep edilebilecek tavan ilave ücret bilirkişi vasıtasıyla tespit edilecektir. Yapılan tespit sonucunda tavan sınırın üzerinde ödeme gerçekleşmiş ise fazladan ödenmiş olan kısım hastaya iade edilecektir. Fazladan alınan ücretin miktarına göre ödenen bedelin yüksek oranda geri alınması mümkündür. Hastanın vefat etmiş olması durumunda ise hasta yakınlarının ilgili davayı açma imkanı bulunmaktadır.